Doç.Dr. Mehmet KAYRAK

Periferik arterler bacak damarları, böbrek damarları ve şah damarları aterosikleroz dediğimiz damar sertliğinin hedefindeki damarlardır. Kalp damar tıkanıklığı için risk faktörlerine sahip hastalar aynı zamanda yukarıdaki damarların tıkanıklığına da aday hastalardır.

Bacak damar tıkanıkları yürürken ağrılara ve ayakta iyileşmeyen yaralara sebep olmaktadır. Zamanında uygun yöntemlerle tedavi edilmezse ayağın kesilmesine bile neden olabilen ciddi bir hastalıktır. Detaylı nabız muayenesi, kol ve ayak tansiyonlarının mukayesesi (ankle/brakiyal indeks) teşhis için önemlidir. Sonrasında Doppler ultrason ile başlanıp ciddi darlıktan şüphelenilen vakalarda Mr anjiyo ve klasik anjiyo işlemi yapılmalıdır. 500’den fazla koroner anjiyo hastasında yaptığımız bir çalışmada periferik damar hastalığı belirteci olan ankle/brakiyal indeksin aynı zamanda işlem sonrası böbrek yetersizliği içinde önemli bir gösterge olduğunu tespit ettik. Kesilme aşamasına kadar gelmiş olup ayak damarlarının açılması sonrası ayağı düzelen çok sayıda vakamız mevcuttur. Ancak 10 yıllık uzun dönem takiplerde bu hastalar kalp krizi veya inme gibi damarsal sorunlar nedeniyle çoğunluğu hayatını kaybetmektedir. Bu nedenle periferik arter hastalarında yaşam tarzı değişiklikleri uygulamaları ve ilaç tedavilerinin düzenlenmesi çok önemlidir.

Böbrek damar tıkanıkları da sıklıkla atlanan önemli bir hastalıktır. Özellikle ilaç tedavisine rağmen tansiyonu yüksek seyreden hastalarda mutlaka şüphelenilmelidir. Bir vakamızda 4 farklı tansiyon ilacına rağmen tansiyonları yüksek olması üzerine yapılan Dopplerde hastanın iki böbrek damarında da ciddi darlık tespit ettik. Aynı seansta her iki böbrek damarını açarak hastanın tansiyonlarını tedavi ettik. Bu vakanın video kaydı o dönem yayınlanan internet sitesinden en sık indirilip izlenen videolar arasına girmiştir. Perifrerik arter hastalığının çeşitli formlarına dair 200 civarında vaka deneyimim olup hastaların damarlarını ilaçlı balon veya stentleme ile tedavi etmekteyim.